ไขข้อสงสัยอาการปวดขาเกิดจากอะไร พร้อมแนะวิธีแก้อาการปวดขา

อาการปวดขาเป็นปัญหาที่พบได้บ่อย ไม่เพียงแค่ทำให้รู้สึกเจ็บปวดและไม่สบายตัวเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งการเคลื่อนไหว การทำงาน และการพักผ่อน บางคนอาจมีอาการปวดขารุนแรง รู้สึกว่าขาไม่มีแรงเมื่อเดินแล้วล้มได้ง่าย หรือนอนไม่หลับเพราะอาการปวดขาที่รุนแรง การเข้าใจวิธีแก้อาการปวดขาที่ถูกต้องและเหมาะสม จะช่วยบรรเทาอาการ และช่วยให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น

สาเหตุของอาการปวดขา

อาการปวดขานั้นเกิดได้จากหลากหลายสาเหตุ ซึ่งความรุนแรงของอาการจะแตกต่างกันไปตามสาเหตุและลักษณะการบาดเจ็บ บางครั้งเป็นเพียงอาการชั่วคราวที่สามารถหายเองได้เมื่อพักผ่อนเพียงพอ แต่บางกรณีอาจเป็นสัญญาณของโรคหรือความผิดปกติที่ต้องได้รับการรักษา เพื่อให้เข้าใจและสามารถเลือกวิธีแก้อาการปวดขาได้อย่างเหมาะสม ไปดูกันว่าอาการปวดขานั้นมีสาเหตุมาจากอะไรบ้าง

ปัญหากล้ามเนื้อ

อาการปวดขาที่เกิดจากปัญหากล้ามเนื้อเป็นหนึ่งในสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด ซึ่งเกิดจากการใช้งานกล้ามเนื้อมากเกินไป หรือการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา ออกกำลังกาย หรือกิจกรรมที่ต้องใช้แรงจากขา ปัญหาเหล่านี้ได้แก่ กล้ามเนื้อล้า กล้ามเนื้ออักเสบ กล้ามเนื้อฉีกขาด และตะคริว นอกจากนี้ยังรวมถึงเอ็นอักเสบ ซึ่งทำให้เกิดอาการปวดบริเวณขาได้เช่นกัน ซึ่งอาการปวดจากกล้ามเนื้อมักมีลักษณะปวดตื้อ ๆ เจ็บเมื่อสัมผัสหรือกดบริเวณที่มีปัญหา และอาจมีอาการบวมร่วมด้วย การใช้วิธีแก้อาการปวดขาด้วยการพักการใช้งานขาจะช่วยให้อาการดีขึ้นได้

ปัญหากระดูก ข้อต่อ

ปัญหาที่เกี่ยวกับกระดูกและข้อต่อมักทำให้เกิดอาการปวดขาที่รุนแรงและเรื้อรัง สาเหตุหลักได้แก่ โรคข้อเข่าเสื่อม ข้อสะโพกเสื่อม กระดูกร้าว หรือกระดูกหัก ซึ่งอาจเกิดจากอุบัติเหตุ หรือเกิดจากการเสื่อมสภาพตามอายุ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุและผู้ที่มีน้ำหนักเกิน เมื่อมีแรงกดทับบนข้อต่อมากกว่าปกติก็จะทำให้เกิดอาการปวดได้

อาการปวดจากปัญหาดังกล่าวมักมีลักษณะปวดลึก ๆ ปวดมากขึ้นเมื่อใช้งานหรือลงน้ำหนักที่ขา และอาจมีอาการข้อฝืด ขัด หรือข้อติดร่วมด้วย ในบางรายอาจมีเสียงดังกรอบแกรบเวลาเคลื่อนไหว ซึ่งวิธีแก้อาการปวดขาที่เกิดจากปัญหานี้จำเป็นต้องพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม โดยเฉพาะในกรณีกระดูกหัก หรือข้อเสื่อมที่รุนแรง

เส้นประสาท

อาการปวดขาที่เกิดจากปัญหาเส้นประสาทมักมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจากสาเหตุอื่น คือมักปวดแบบเสียวแปล๊บ ๆ แสบร้อน หรือมีอาการชาร่วมด้วย โดยเฉพาะเมื่อเกิดจากหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท (Herniated disc) ซึ่งทำให้ปวดร้าวจากบริเวณหลังส่วนล่างลงไปถึงสะโพก ต้นขา น่อง และบางครั้งถึงเท้า

ปัญหาเส้นประสาทอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดอาการปวดขา ได้แก่ โรคเบาหวาน ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะปลายประสาทอักเสบ (Neuropathy) ทำให้รู้สึกชา หรือเสียวที่ปลายเท้าและขา วิธีแก้อาการปวดขา จากเส้นประสาทจะต้องการการวินิจฉัยที่แม่นยำจากแพทย์ เพื่อรักษาที่ต้นเหตุของปัญหา

พฤติกรรมการใช้ชีวิต

บางครั้งอาการปวดขาอาจไม่ได้เกิดจากการบาดเจ็บหรือโรคโดยตรง แต่เกิดจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การนั่งหรือยืนในท่าเดิมเป็นเวลานาน การสวมรองเท้าที่ไม่เหมาะสม น้ำหนักตัวมากเกินไปซึ่งเพิ่มแรงกดทับที่ขาและข้อต่อ หรือไม่ค่อยออกกำลังกายทำให้กล้ามเนื้อไม่แข็งแรง

นอกจากนี้ การดื่มน้ำไม่เพียงพอและการขาดสารอาหารบางชนิด เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม และโพแทสเซียม อาจทำให้เกิดอาการตะคริวและปวดขาได้ โดยเฉพาะในเวลากลางคืน วิธีแก้อาการปวดขาที่มาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต ควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและการใช้ชีวิตจะช่วยลดปัญหาเหล่านี้ได้

วิธีแก้อาการปวดขาในเบื้องต้น เพื่อบรรเทาอาการ

เมื่อเกิดอาการปวดขาการบรรเทาอาการในเบื้องต้น สามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ โดยยังไม่จำเป็นต้องไปพบแพทย์ทันที หากอาการไม่รุนแรงมีวิธีแก้อาการปวดขาง่าย ๆ ที่สามารถทำได้ด้วยตนเองที่บ้าน ซึ่งช่วยบรรเทาความเจ็บปวดและช่วยให้กล้ามเนื้อและข้อต่อฟื้นตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ

รับประทานยาแก้ปวด

การรับประทานยาแก้ปวดเป็นวิธีแก้อาการปวดขาที่ให้ผลเร็วและช่วยบรรเทาอาการได้ทันที โดยยาที่นิยมใช้และหาซื้อได้ทั่วไปตามร้านขายยา ได้แก่ พาราเซตามอล ซึ่งช่วยลดอาการปวดและลดไข้ หรือยากลุ่มต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เช่น ไอบูโพรเฟน หรือนาพรอกเซน ซึ่งช่วยลดการอักเสบและบรรเทาปวดได้ดีกว่า

อย่างไรก็ตาม ควรใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกร และไม่ควรใช้ติดต่อกันเป็นเวลานานโดยไม่ปรึกษาเภสัชกร โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัวควรใช้ยาอย่างระมัดระวัง เพราะอาจเกิดผลข้างเคียงได้

ยืดเหยียดกล้ามเนื้อ

การยืดเหยียดกล้ามเนื้อเป็นวิธีแก้อาการปวดขาที่ได้ผลดีโดยเฉพาะกับอาการปวดที่เกิดจากการเกร็งหรือตึงของกล้ามเนื้อ การยืดเหยียดจะช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัว เพิ่มการไหลเวียนของเลือด และลดอาการปวดได้ สำหรับผู้ที่มีอาการปวดน่อง

นอนโดยยกขาสูง

การนอนยกขาสูงเป็นวิธีแก้อาการปวดขาที่ช่วยลดอาการปวดและลดอาการเท้าบวมได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัญหาการไหลเวียนของเลือด หรือผู้ที่ต้องยืนหรือนั่งเป็นเวลานาน ซึ่งทำให้เลือดและของเหลวคั่งที่ขาและเท้า การยกขาให้สูงกว่าระดับหัวใจจะช่วยให้ของเหลวไหลกลับสู่หัวใจได้ง่ายขึ้น การยกขาให้สูงนอกจากจะช่วยลดอาการปวดและบวมแล้ว ยังช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและช่วยให้นอนหลับได้ดีขึ้นอีกด้วย

ประคบร้อน

การประคบร้อนเป็นวิธีแก้อาการปวดขาที่ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ และบรรเทาอาการปวดได้ เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการปวดเรื้อรังที่ไม่ได้เกิดจากการบาดเจ็บใหม่ หรืออาการปวดที่เกิดจากข้อเสื่อม หรือปัญหากล้ามเนื้อเรื้อรัง ซึ่งหากเป็นการบาดเจ็บใหม่ภายใน 24-48 ชั่วโมง ควรเลือกการประคบเย็นแทน

อาการปวดแบบใดที่ควรพบแพทย์

แม้ว่าอาการปวดขาส่วนใหญ่จะสามารถบรรเทาได้ด้วยวิธีแก้อาการปวดขาในเบื้องต้นที่ได้แนะนำไป แต่บางกรณีที่มีอาการปวดรุนแรงทันทีหลังจากได้รับบาดเจ็บ อีกทั้งยังมีอาการบวม ผิดรูป หรือไม่สามารถลงน้ำหนักที่ขาได้ อาหารเหล่านี้เป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่ากระดูกอาจหักหรือเอ็นฉีกขาด ยิ่งมีอาการปวดร่วมกับมีไข้สูง หรือมีอาการบวมแดงร้อนบริเวณขา ควรรีบปรึกษาแพทย์ในทันที เพราะอาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย

นอกจากนี้ หากมีอาการชา อ่อนแรง หรือการทรงตัวผิดปกติร่วมกับอาการปวดขา หรืออาการปวดไม่ดีขึ้นหลังจากใช้วิธีแก้อาการปวดขาด้วยตนเองแล้ว หรือมีอาการปวดเรื้อรังที่เป็นมานานกว่า 3 เดือน ก็ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงและได้รับการรักษาที่เหมาะสม

สรุป

อาการปวดขาเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยและเกิดได้จากหลายสาเหตุ ตั้งแต่ปัญหากล้ามเนื้อ กระดูกและข้อต่อ เส้นประสาท ไปจนถึงพฤติกรรมการใช้ชีวิต การเข้าใจสาเหตุของอาการปวดจะช่วยให้เลือกวิธีแก้อาการปวดขาได้อย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม หากอาการปวดขารุนแรง เรื้อรัง หรือมีอาการผิดปกติอื่นร่วมด้วย ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่ถูกต้อง เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาที่รุนแรงหรือเรื้อรังในระยะยาว

สำหรับผู้ป่วย หรือผู้สูงอายุที่มีอาการปวดขา อย่านิ่งนอนใจ ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อรีบทำการรักษา เพื่อไม่ให้อาการลุกลาม จนอาการปวดนั้นรุนแรง แต่หากในช่วงที่อาการปวดขากระทบต่อการใช้ชีวิต ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้สะดวก คุณสามารถเลือกใช้บริการศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ ได้ที่ Senera Senior Wellness เรามีบริการดูแลผู้สูงวัยแบบไปเช้า-เย็นกลับ ที่ช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถใช้ชีวิตอย่างมีความสุขและยังคงรักษาความเป็นอิสระได้ในทุกช่วงวัย สำหรับผู้ที่สนใจสามารถขอรับคำปรึกษาฟรีโดยไม่มีค่าใช้จ่าย ที่ไลน์ @senera หรือโทร 098-935-6694